Pratik GitHub Rehberi

Bir önceki bölümde yerelimizde git kullanarak temellerini öğrenmiştik. Bu bölümde pratik olarak GitHub nasıl kullanılır kısmına değineceğiz. En çok kullanılan operasyonlardan başlayarak bunların temelinde neler olduğunu açıklamaya çalışacağım.

Bu bölümde PR nasıl açılır, branch, merge ve rebase nedir gibi pratik olarak kullanılan konulara değinilecek. Git'in branch ve merge işlemlerinini arka tarafta nasıl yaptığı gibi detaylara çok takılmadan günlük hayatta kullanılacak pratik durumlara cevap verilecek.

Yerelimizdeki Repoyu GitHub'a Göndermek

Önceki bölümde bütün değişiklikleri yerelimize gönderdiğimizden bahsetmiştik. Şimdi ise bu değişiklikleri uzak bir sunucuya, yani GitHub'a göndermeye çalışacağız. Bunun için öncelikle bir GitHub hesabına sahip olmamız ve bir repo oluşturmamız gerekmekte. GitHub'a kayıt olup SSH anahtarınızı ekledikten sonra yeni repo oluşturma sayfasına gidin ve bir repo oluşturun. Bu repoyu oluştururken initialize this repository kısmını işaretlemeyin, repoyu biz kendimiz oluşturacağımız için bu adıma ihtiyacımız yok.

Bir sonraki adımda repoyu oluşturduktan sonra alttan ikinci kısımda bulunan komutlarla yerelimizdeki repoyu GitHub'a göndereceğiz ancak burada birkaç kavrama değinmemiz gerekmekte.

git remote add origin git@github.com:sonradanogrendiklerim/test.git
git branch -M main
git push -u origin main

Origin, Remote ve Push

Yukarıdaki komutu teker teker inceleyelim. İlk komutta git remote add ile yeni bir remote, yani uzak sunucu ekliyoruz. Bu remote'un ismi origin ve adresi de git@github.com ile başlayan kısım.

Remote Origin

Burada bu remote'un ismi origin olmak zorunda değil ama genel kullanım bu şekilde, ilk remote ismine origin denmekte. Başka remote'lar da eklenebiliyor ve bunların isimleri farklı olabiliyor, bunu aklımızdan çıkarmayalım. Şimdilik GitHub üzerindeki remote'un isminin origin olduğunu bilmemiz yeterli.

Sonrasında git branch -M main ile main branch'e geçiyoruz ve git push -u origin main ile az önce eklediğimiz origin uzak suncusunun main branchına push yapıyoruz, yani uzak sunucuya gönderiyoruz. Buradaki -u parametresi main için tekrar tekrar aynı komutu yazmamızı engelliyor. İlerde git push yaptığımızda otomatik olarak origine gideceğini belirtiyor.

Son kısım biraz karmaşık gelmiş olabilir ama takılmayın. Burada bilmemiz gereken nokta yerel ile uzak sunucuların farklı olduğu ve yerelimizdeki değişikliği gönderirken git push komutunu kullanıyor olmamız. Aynı zamanda nereye sorusunu cevabını da verebiliyor olmamız zira git push yaptığımızda origin remote'u içerisinde işlem yapıyoruz.

Şimdi GitHub arayüzüne bakarsanız yerelinizdeki değişikliklerin oraya gönderildiğini görebilirsiniz. git push ile elimizde ne varsa GitHub'a göndermiş olduk.

Burada gördüğümüz üzere ilk önce yerelimizde oluşturduğumuz repomuzu gönderdik. Yani yerel repomuza commit etmemiz, uzak repoya göndermiş olduğumuz anlamına gelmiyor. Yerelde yaptığımız değişiklikleri, commitleri, aynı zamanda bir de git push ile uzak sunucuya göndermemiz gerekmekte.

PR Açmak

PR kelime anlamı ile Pull Request demek. Ana branch haricinde başka bir branch içerisinde çalıştığınız ve gönderdiğiniz değişikliklerin ana branch'e alınmasına yani ana branch ile birleştirilme isteğine verilen ad. PR kısmını anlamak için öncelikle branch'in ne olduğunu anlamamız gerekmekte.

Branch

Dal olarak çevirebiliriz. Git içerisinde commit ettiğimiz her değişiklik bir önceki değişikliğin devamı niteliğinde ve bir branch, dal içerisinde kümeleniyorlar. main branch bizim ana branchimiz, ancak ana branch dışında bu branch'den dallanan başka branchler de olabilir. Bu konuyu anlatması biraz zor, aşağıdaki diagram bu konuda yardımcı olabilir diye düşünüyorum.

Buradaki her yuvarlak bir commiti ifade ediyor. Mor ve yeşil renkte olanlar da ayrı birer branch'ı temsil etmekteler.

PR'ın Amacı

PR ile yaptığımız şey aslında oldukça basit. main branch'ten dallanan başka bir branch'i GitHub'a yüklüyoruz ve GitHub bize main ile bu branch arasındaki farkı çıkararak diff görmemizi kolaylaştırıyor. Sonrasında bu değişiklikleri merge ediyoruz. Bunu anlamak için bir önceki bölümdeki örnek üzerinden ilerleyebiliriz.

Yeni Metod

test.py içerisine yeni bir özellik ekleyelim ancak bunun diğer takım arkadaşlarımız tarafından gözden geçirilmesini istemekteyiz. Bunun için öncelikle yeni bir branch'e geçmemiz gerekiyor.

git pull
git checkout -b cikarma-islemi

Bu komut ile cikarma-islemi adlı bir branch'e geçiyoruz. Bu branch main en son hangi noktada ise onun devamı niteliğinde olacak. Bu yüzden uzak ile yerel arasında bir değişiklik olmaması gerekiyor. Bunu önlemek için branch açmadan önce git pull ile uzaktaki değişiklikleri yerelimize alıyoruz.

Sonrasında çıkarma işlemi için metodumuzu ekleyelim. Dosyanın sonuna aşağıdaki satırları ekleyin ve devamında git status ile reponun durumuna bakın.

def cikar(a, b):
    return a - b

Görebileceğimiz üzere değişiklikler henüz git tarafından algılanmadı ve bu değişikliği git add ile eklememiz gerekmekte. Bunun öncesinde nelerin değiştiğini git diff komutu ile görmek her zaman iyi bir pratik olacaktır. Aşağıdaki komut ile değişikliklerimizi git'e alalım.

git add test.py

Sonrasında bu değişiklikleri cikarma-islemi branchımıza commit edelim.

git commit -m 'test.py: cikarma islemini ekle'

PR Oluşturmak

Yaptığımız değişiklikler artık yerel github repomuzda duruyor. PR oluşturmak için bunları GitHub'a göndermemiz, yani push etmemiz gerekmekte. cikarma-islemi branchında çalışırken aşağıdaki komutla bu branch'ı GitHub'a gönderelim.

git push -u origin cikarma-islemi

Push işlemi sonrasında GitHub sonrasında size bir URL verecektir. Push sonrası konsolunuzda yazan çıktıyı dikkatle okuyun. Bu URL'i ziyaret ettiğinizde PR açma ekranını göreceksiniz. PR açma ekranından PR başlığını ve açıklamasını yazarak gönder'e basın. Tebrikler, ilk PR'ınızı açtınız.

Bu PR ekranında hangi değişikliklerin olduğunu, hangi commitlerin yapıldığını rahatça görebilir ve değişen ilgili dosyalara yorum girebilirsiniz. Sonrasında PR'ı onaylayıp ana branch ile birleştirebilirsiniz. Esasında bütün çalışma düzeni bundan ibaret. Özetlersek:

• Ana branch'i güncel tut
• Üzerinde çalışacağınız değişiklik için yeni bir branch aç
• Bu branch içerisinde değişiklikleri yap ve commit et
• Değişiklikler bitince ve hazır olduğunu düşündüğünüzde bunları push et.
• Push sonrası gelen URL'i ziyaret et ve PR açma ekranına eriş
• PR açıklamalarını gir ve PR aç
• PR hazır olduğunda ana branch'e merge et

PR Sonrası Yapılanlar

PR oluşturduktan sonra başka bir değişiklik gerekiyorsa yine kendi yerelinizden cikarma-islemi branchi üzerinde çalışabilir ve daha fazla commit atabilirsiniz. Sonrasında bu değişiklikleri git push ile gönderebilirsiniz. Bu sefer PR otomatik olarak güncellenecek ve yeni commitler görülebilecektir.

Özet olarak PR içerisinde düzeltilmesi gereken bir yorum aldıysanız bunu yerelinizde yeni bir commit olarak düzeltip, git push ile commit ederek PR'ı güncelleyebilirsiniz.

PR merge edildiğinde, yani cikarma-islemi branchinde yaptığınız değişiklik ana branch ile birleştirildiğinde artık cikarma-islemi branchine ihtiyaç olmayacaktır. Bu durumda yapmanız gereken ana branch'i güncellemek olmalıdır. Merge edildiği zaman ana branch'e gelip git pull ile yeni değişiklikleri almalısınız.

git checkout main
git pull

PR Üzerinde Çalışırken Ana Branch'in Güncellenmesi

Bu çok sık karşılaşılan bir durumdur. Siz güncel ana branch'den dallanıp yeni bir branch oluşturduğunuzda, ana branch içerisine başka değişiklik girmiş olabilir. Bunun için zaman zaman üzerinde çalıştığınız branch'i rebase etmelisiniz, yani ana branch ile uyumlu hale getirmeniz gerekmekte.

cikarma-islemi branchinden örnek verecek olursak siz bu değişikliği yaparken ana branch'e başka bir commit girmiş, sizden önce başka birinin değişikliği merge edilmiş olabilir. Bu durumda yapmanız gereken aşağıdaki komutlarla kendi branchınızı rebase etmenizdir. Buna git rebase workflow denmektedir.

# Ana branchte iken (main)
git pull

# Kendi branchımıza geçelim
git checkout cikarma-islemi

# Ana branch ile senkronize olalım
git rebase main

Bu komutlar sonrasında cikarma-islemi branchı içerisine yaptığınız commitler, ana branch'in en son durumu üzerine konumlandırılacaktır. Aksi halde eski bir commit üzerinden devam edeceğiniz için dosya çakışması alma ihtimaliniz vardır. Bu durumu engellemek adına sık sık kendi branchinizi ana branch ile senkronize etmeli ve rebase işlemini uygulamalısınız.

Rebase sonrası PR'ı güncellerken yapılan bu değişiklikleri push etmeniz gerekecektir. Ancak history bozulduğu için normal şekilde push yapamayacaksınız, bunun yerine force push yapmanız gerekmekte. git push -f komutu ile bunu başarabilirsiniz.

Force push

Gerekmedikçe kullanmanın sakıncalı olduğu bir komuttur. Git tarihini (history) değiştirdiği için bunu bozma ihtimaliniz fazladır. Bu açıdan sadece gereken hallerde force push kullanınız.

Sonuç

Bu rehberde GitHub üzerinde nasıl PR oluşturulacağını, branch, rebase ve merge işlemlerinin neler olduğuna değindik. En çok kullanılan, pratik olarak yapacağımız işlemler bunlar. Bunların dışında dosya çakışması (conflict) yaşandığında neler yapılması gerektiğine değinmedik. Böyle bir durumda neler yapacağınıza birkaç google araması ile ulaşabilirsiniz. Özellikle git rebase workflow içerisinde üzerinde çalıştığınız dosya başka biri tarafından ana branch içerisinde düzenlenirse çakışma alacaksınız. Bu çakışmaları giderip rebase işlemlerini tamamlamanız gerekmekte.

Bu pratik belge umarım işinize yarar. Bunun dışında değinmediğimiz birçok özellik mevcut. Özellikle merge stratejileri, squash, merge commit, fast-forward gibi konulara değinmedik. Bunlar ilk aşamada bilmemizin gerekli olmadığı terimler. Şimdilik PR açıp, yaptığımız değişiklikleri göndermemiz yeterli. Zaten bu belgede de bunu amaçlıyorduk.

Git içerisinde öğrenilecek birçok terim var. Bunların hepsini burada yazamıyorum. Zaten bunları öğrenirken de kullanarak öğrenmek en mantıklısı oluyor. Zamanı geldikçe, karşınıza hatalar çıktıkça google araması ile bunları öğrenebilirsiniz.